Życiorys Św. Bartłomieja

 

Nasz Patron Święty Bartłomiej jest jednym z dwu­nastu Apostołów, których wybrał  sobie Jezus spośród kilkudziesięciu uczniów. Jest zapewne tą samą osobą, o której mówi św. Jan Apo­stoł i Ewangelista w Ewangelii, gdzie występuje pod imieniem Natanael, po­chodzący z Kany Galilejskiej (J 1. 45). Zasad­niczo bibliści – niemal jednomyślnie przyjmu­ją – że Natanael to Bartłomiej. Niektórzy uważają, że to właśnie na jego weselu w Ka­nie Galilejskiej był Pan Jezus z uczniami i Matką Swoją, gdzie na Jej prośbę przemienił wodę w wino,  dokonując pierwszego cudu i „objawił swoją chwałę i uwierzyli weń uczniowie Jego” (J 2, 11).

Z tekstu Janowego dowiadujemy się także, że to Filip, uczeń Pana Jezusa – późniejszy Apostoł – przyprowadził Natanaela (Bartło­mieja) do Chrystusa i dlatego zawsze w wyka­zie apostołów Bartłomiej idzie tuż za Filipem.

Czytamy u świętego Jana, że Jezus „po­stanowił udać się do Galilei i spotkał Filipa. Jezus powiedział do niego: «Pójdź za Mną». Filip zaś pochodził z Betsaidy, z miasta An­drzeja i Piotra. Filip spotkał Natanaela i po­wiedział do niego: «Znaleźliśmy Tego, o któ­rym pisał Mojżesz w Prawie i Prorocy – Jezu­sa, syna Józefa z Nazaretu”. Rzekł do niego Natanael: Czyż może być coś dobrego z Nazaretu?» – Odpowiedział mu Filip: «Chodź i zobacz!» Jezus ujrzał jak Natanael zbliżał się do Niego i powiedział o nim: «Patrz. to prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu». Powiedział do Niego Natanael: «Skąd mnie znasz?» Odrzekł mu Jezus: «Widziałem cię, zanim cię zawołał Filip, gdy byłeś pod drzewem figowym». Odpowiedział mu Nata­nael: «Rabbi. Ty jesteś Synem Bożym, Ty jesteś Królem Izraela!» Odparł mu Jezus: «Czy dlatego wierzysz, że powiedziałem ci: Widziałem cię pod drzewem figowym? Zoba­czysz jeszcze więcej niż to». Potem powie­dział do niego: «Zaprawdę, zaprawdę, po­wiadam wam: Ujrzy­cie niebiosa otwarte i Aniołów Bożych wstę­pujących i zstępujących na Syna Człowiecze­go)” (J l 43-51).

Ten sam Ewangelista wspomina jeszcze raz o Natanaelu, kiedy wraz z innymi aposto­łami brał udział w cudownym połowie ryb w jeziorze Genezaret, po zmartwychwstaniu Chrystusa. A było to tak: „Byli razem, Szy­mon Piotr, Tomasz zwany Didymos, Natanael… Szymon Piotr powiedział do nich: «Idę łowić ryby». Odpowiedzieli mu: «Idziemy i my z tobą». Wyszli więc i wsiedli do łodzi, ale tej nocy nic nie złowili. A gdy ranek za­świtał, Jezus stanął na brzegu. Jednakże uczniowie nie wiedzieli, że to był Jezus. A Jezus rzekł do nich: «Dzieci, czy macie co na posiłek?» Odpowiedzieli Mu: «Nie!». On rzekł do nich: «Zarzućcie sieć po prawej strome łodzi, a znajdziecie. Zarzucili więc i z powodu mnóstwa ryb nie mogli jej wycią­gnąć))” (J 21, 2-6).

Tradycja starochrześcijańska podaje, że po Zesłaniu Ducha Świętego, Bartłomiej udał się do Indii i tam głosił naukę Chrystusową. Pan wspierał jego działanie udzielając mu daru ,.czynienia cudów i uzdrawiania cho­rych”. Pisze o tym filozof grecki, Pantenus, który ok. 200 roku udał się do Indii.

Napotkał tam wyznaw­ców Chrystusa, a tak­że Ewangelię według św. Mateusza w języku aramejskim, którą we­dług tradycji miał tam przynieść św. Bartłomiej, apostoł tamtej­szych ludów.

Inni pisarze starochrześcijańscy twierdzą, że Bartłomiej działał także w Arabii Saudyjskiej, Etiopii, Persji, Mezopotamii oraz Armenii. W Armenii miał pozyskać dla wiary Chrystusowej królewskiego brata Polimpiusza wraz z całą rodziną, za co rozgniewany król Astyages nakazał uwięzić Bartłomieja działającego wówczas w mieście Albanopolis (dzisiejsze Emanstahat) i poddać torturom, by zmusić go do wyrzeczenia się nauki Chrystu­sowej. Kiedy to nie pomogło, wówczas polecił go ukrzyżować, a następnie ściąć mieczem. Według tradycji  przed samą śmiercią żywcem zdarto zeń skórę. Za tym poszła także ikonografia i sztuka kościel­na, ukazująca często Bartłomieja odzieranego ze skóry względnie już odartego. Stąd też zo­stał uznany jako patron rzeźników, garbarzy i introligatorów. Czasem artyści malarze stawiają go z krzyżem, księgą Ewangelii względnie z nożem czy mieczem. Śmierć mę­czeńską miał ponieść około 70 roku

Zaraz po śmierci Bartłomiej odbierał cześć jako męczennik za wiarę Chrystusową. Dlatego też jego relikwie starano się zacho­wać przed zniszczeniem.

Po jego męczeńskiej śmierci chrześcijanie tamtejsi pogrzebali ciało Męczennika z wiel­ką czcią w Albanopolis.

W 838 roku jego relikwie przeniesiono do Benewentu we Włoszech, gdzie spoczywają dotąd. W 1729 roku zbudowano tu wspaniałą kate­drę ku czci świętego Bartłomieja i pod mensą głównego ołtarza umieszczono święte reli­kwie Apostoła.

Część relikwii już w 1000 r. umieścił cesarz Otton III, w ufundowanym kościele pod we­zwaniem św. Bartłomieja na wyspie Tyberyjskiej w Rzymie, w sarkofagu głównego ołtarza.

Relikwie świętego znajdują się także w Bazylice św. Bartłomieja w Rzymie. Od 30.08.2015 roku decyzją Stolicy Apostolskiej relikwie św. Bartłomieja znajdują się również w Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich.

Patron

Jest patronem Frankfurtu nad Menem, Maastricht, Pilzna, Ałtenburgu, diecezji Liege. Za patrona obrali go sobie: górnicy, rzeźnicy, introligatorzy, krawcy, rolnicy, plantatorzy winnic, piekarze, pasterze, siodlarze, garbarze, szewcy, sztukatorzy. Wzywany w modlitwie, w chorobach nerwowych i skórnych.

Wspomnienie

Kościół obchodzi uroczystość św. Bartłomieja Apostoła 24 sierpnia. W naszej parafii tradycyjnie czcimy jego wspomnienie w trakcie odpustu który ma miejsce w  niedzielę po 24 sierpnia.

Ikonografia

Przedstawiany jest w białej szacie, w san­dałach, często w scenach męczeństwa np. z przewieszoną przez ramię własną ściągniętą z ciała skórą. Jego atrybutami są: księga, zwój pism, chorągiew, nóż, kij pielgrzyma, laska z krzyżem.

Imię Bartłomiej jest pochodzenia aramejskiego, od słowa: bartholomai, co zna­czy: syn Tolomy lub syn oracza. Niektórzy przyjmują także jako pełne brzmienie jego imienia i nazwiska Natanael Bar-Tholomai -Natanael syn Tolomy.

W chrześcijaństwie od samego początku znany był apostoł pod imieniem Bartholomaeus, a w formie spolszczonej Bartłomiej. W języku polskim używano także odmiany tego imienia: Bartek, Barto, Bartos, Bart, Bar-ta, Bartel, Bartol, Bartoń, Bartosz.

Dzisiaj imię Bartłomiej bywa coraz częściej nadawane chłopcom na Chrzcie Świętym.

opracowano na podstawie  „Naśladujmy Świętych” t. 2 – Ks. Wacław Piszczek CM